Davşanlı tarihi

Tavşanlı ve çevresinde yaşamış eski uygarlıkların tarihi M.Ö 4000’li yıllara kadar gitmektedir.Bir başka ifadeyle Tavşanlı’da yerleşim tarihi günümüzden 6007 yıl öncesine kadar uzanmaktadır.Tavşanlı ovasının yapılan araştırma ve arkeolojik kazılar sonucunda İlk Madenler Çağından beri yerleşim sahası olduğu anlaşılmıştır.

Tavşanlı-Tunçbilek’te 1977 yılında Boyalık ve Gevence mevkilerinden çıkan buluntular Kalkolitik Dönemden (Taş-Maden Devri/4000-3000) kalmadır.

Kalkolitik dönem sonrasında Tunç Devrine(M.Ö.3000-2000) ait kalıntılar Kayı köyü’nde bulunmuştur.Atatürk,1928 yılında Kayı köy yakınlarındaki höyükte araştırma ve kazı yaptırmıştır.1987 yılında Kayaboğazı Barajındaki ikinci adacıkta toprağın altından Tunç Çağına ait(M.Ö.3000)yanık buğday parçaları çıkmıştır.Çıkan bu yanık buğdaylar,Tavşanlı Müzesinde sergilenmektedir.Yortan Kültürünün(Bakır Çağ)bezekli kaplarının Tavşanlı’da bulunmuş olması çok önemlidir.

M.Ö. 2000 dolaylarında,Kaneş ve diğer İç Anadolu yerleşmelerinde çarkta yapılmış tek renkli bir seramik türü görülür;yüzey araştırmalarına göre bu türün ataları,kuzeybatı Anadolu’da,özellikle Tavşanlı’da görülmüştür.

Tavşanlı-Harmancık yolu üzerinde,Köprücek köyü sınırlarında olan ve halk arasında Deliklitaş olarak bilinen eser 8.Yüzyıla ait Frig kaya mezarıdır.Mezarın üçgen alınlığı bulunur.

Kuruçay,Göbel,Çardaklı,Tepecik köylerini kapsayan sahada (halk arasında Palanga adı verilen)antik bir yerleşim yeri bulunur.2006 yılında Çardaklı mahallesi yakınlarında ortaya çıkartılan 100 m²lik mozaik,Roma dönemine ait bir evin kalıntılarıdır.Bu mozaiğin tahrip olmamış kısmı ise 52 m²dir.Çıkan bu kalıntının en önemli özelliklerinden birisi de üzerinde cam mozaiklerin olmasıdır.

Tavşanlı’yı ziyaret eden Hamilton,Texier,Perrot,Munro ve Körte gibi araştırmacılar Tavşanlı’da bulunan kitabelerin bir kısmını yazdıkları eserlerde yayınlamışlardır.

Tavşanlı’da bulunan mezar stellerinin yanı sıra çiftçi tanrısı olan Zeus Bronton’a,Hosios’a ve Ana Tanrı’ya ithaf edilmiş sunaklar,bir şeref kitabesi,lahit kapakları ve arşitrav parçaları vardır.

Tavşanlı Ovası,arkeolojik değerler bakımından Türkiye’nin en zengin ovalarından biridir.Höyükler yönünden çok zengindir.En önemli höyükler;Ada mevkiindeki Tavşanlı höyüğü ve Kayı köy höyüğüdür.

Tavşanlı’nın antik dönemde hangi coğrafyada yer aldığına bakarsak dönem dönem sınırların değiştiği Frigya sahasında veya bu saha sınırında yer almıştır.Tavşanlı ve çevresi Küçük Phrygia’da ya da sonradan kazanılmış anlamına gelen Phrygia Epiktetos yöresinde,Phrygia ile Mysia arasında sınır bir bölgede yer almıştır.